Domateste Tuta Kelebeği Zararlısıyla Mücadele Başlatıldı

Akdeniz ülkelerinden Türkiye'ye gelen, 2010 yılında Aydın ve bazı ilçelerindeki seralarda görülen tuta kelebeği zararlısı, domates üretimini tehdit ediyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, bu zararlıyla mücadele başlattı.

Konuyla ilgili açıklama yapan Aydın Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Salih Köksal, "tuta absoluta", diğer adıyla domates güvesinin Türkiye'de ilk defa 2009 yılında İzmir, Çanakkale ve Muğla'da görüldüğünü, Aydın ise 2010'da merkez, İncirliova, Sultanhisar ve Germencik ilçelerindeki seralarda tespit edildiğini belirtti. Tuta kelebeğiyle mücadelenin zor olduğunu ve ciddi ürün kayıplarına yol açtığını ifade eden Köksal, “Zararlının erginleri, yaklaşık 6–7 mm. boyundadır. Geceleri aktiftirler ve gündüzleri yaprakların arasında saklanırlar. Ergin ömrü, ortalama 10 gündür. Yumurtalar yaprak altına, sürgün, sap, gövde ve olgunlaşmamış yeşil domates meyvelerinin taç yapraklarına bırakılır. Zararlının üreme kapasitesi çok yüksektir. Bir dişi, yaşam süresi boyunca maksimum 260 adet yumurta bırakabilir. Yumurtadan çıkan larva, yaprak içine girip galeriler içinde beslendiği ve hızlı ürediği için mücadelesi oldukça zordur. Tuta absoluta ile mücadele yapılmadığında, domateste yüzde 80-100 oranında ürün kayıplarına yol açabilmektedir.” dedi.

Domates güvesiyle mücadelede hakkında bilgi veren İl Müdürü Köksal, şunları anlattı: "Avrupa ülkelerinde kimyevi, biyoteknik ya da diğer yöntemlerin tek başına yeterli olmadığı, çözümün entegre mücadele olduğu belirtilmektedir. Entegre mücadelede, çevre ve insan sağlığına olumsuz etkisi en az olan yöntemlere öncelik verilmektedir. İlimizde açık alanda domateste Entegre ve Kontrollü Ürün Yönetimi (EKÜY) projesi merkez (Gölhisar, Şahnalı, Kozalaklı, Karahayıt, Dalama, Gödrenli ve Alanlı), Köşk (Çiftlik) ve Koçarlı (Cincin, Boydere, Çakırbeyli) ilçelerinde 3 bin 500 dekar alanda yürütülmektedir. Bu çalışmalar kapsamında monitör amaçlı feromon tuzakları asılmış olup haftada bir kontrol edilmektedir. Tuzaklarda ilk ergin görüldüğünde, üretim alanının büyüklüğüne göre en az 100 bitki kontrol edilerek zararlının yumurta ve larvası aranır. 100 bitkiden üçü yumurta ve larvayla bulaşıksa mücadeleye karar verilerek ilaçlama yapılması önerilir. İlaçlamadan beş altı gün sonra bitkiler tekrar kontrol edilir, gerekirse ilaçlama tekrarlanabilir. Aynı etken maddeli ilaçların arka arkaya kullanılmaması ve faydalı böceklerin korunması önemlidir, çünkü ilimizde yaygın olarak bulunan cyrtopeltis tenuis ve macrolophus spp. erginleri, günde yaklaşık 100 adet tuta absoluta yumurtası tüketmektedirler. Bu da zararlının yoğunluğunu baskı altında tutmada önem taşımaktadır." CİHAN