‘çakmak Hattı’ndaki Tarihi Siperler Kaderine Terk Edildi

İstanbul’da Çatalca ilçesi sınırlarında bulunan ve 2. Dünya Savaşı yıllarında Mareşal Fevzi Çakmak tarafından Almanya saldırısından korunmak için yaptırılan koruganlar ilgisizlikten harabeye döndü.

Büyükçekmece ile Çatalca arasındaki 2 kilometrelik bir hat üzerinde makineli tüfek yuvaları olarak inşa edilen ve 'Çakmak Hattı' olarak da bilinen koruganlar, gün yüzüne çıkmayı bekliyor. Atıl durumdaki, yarasa yuvası haline gelen koruganların turizme kazandırılması için uğraşan Çatalca Kültür ve Turizm Derneği Kent Konseyi Başkanı Ahmet Rasim Yücel, “Biz dernek olarak bu tarihi eserimize sahip çıkılmasını ve korunmasını istiyoruz.” diyor. Cephane taşınması için yer altında hat boyunca yapılan raylı sistem ise bugün dahi kullanılabilir durumda.

İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın muhtemel saldırısına karşı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından yaptırılan ve ‘Çakmak Hattı’ olarak bilinen 2 kilometrelik hat üzerinde çok sayıda korugan mevzii bulunuyor. Hattın içinde ayrıca cephane taşınması için raylı sistem yapılmış. Makineli tüfek siperlerinin de yer aldığı hat unutulmuş durumda. Tüneli binlerce yarasa mesken tutmuş.

‘BU YAPI KADERİNE TERK EDİLMİŞ DURUMDA’

Çatalca Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Ahmet Rasim Yücel, hattın korunması ve gün yüzüne çıkarılması için çaba gösteriyor. Çakmak Hattı hakkında bilgi veren Yücel, “İkinci Dünya Savaşı öncesinde Fransız Majino Hattı’nın bir benzeri Fevzi Çakmak tarafından Terkos Gölü (Durusu) yakınlarından başlayıp Büyükçekmece'ye kadar iki hat şeklinde yapılmıştır. Bu hatlarında bir kısmı büyük, bazıları da küçük olan askeri koruganlar, yani mevziler vardır. Mareşal Çakmak’ın adını taşıyan Çakmak Hattı için makineli tüfek, top yuvaları ve askerlerin barınacağı yerler ile tünellerin içerisinde raylı sistemler yapıldı. Koruganlar birbirlerine raylı tünel sistemiyle bağlanıldı. İnşaat sırsında soğuktan birçok asker şehir düştü. Ancak Almanlar Yunanistan'a kadar gelerek Türkiye'ye saldırmaktan vazgeçti. 350 bin ton çimento kullanılan hat seneler içerisinde unutulup gitti. Tarih sahnesinde kendine yer edinmiş bu yapı kaderine terk edilmiş durumda.” ifadelerini kullandı.

‘ATATÜRK HATTIN YAPIMINA İZİN VERMEMİŞ’

Yücel, hattın yapımına önce Mustafa Kemal Atatürk'ün izin vermediğini söylüyor. Atatürk'ün ölümünden sonra 1940’lı yıllarda Mareşal Fevzi Çakmak'ın Genelkurmay Başkanı olduğu dönemde inşaatın yapımına başlandığını belirten Yücel, şunları söyledi: "Çakmak Hattı dediğimiz bölge, burası Çatalca ilçesinin Dağyenice Köyü ve Yazlık Köyleri arasında bulunan bir bölge. İkinci Dünya Harbi’nde Almanların Avrupa'yı istilasıyla Türkiye'ye olan tehdidi sonucunda Mareşal Fevzi Çakmak konuyu İnönü'ye iletiyor. İnönü'den aldığı izinle burasının yapımına başlıyor. Tabi soğuk kış günlerinde burada birçok askerimiz şehit oluyor. Senede 350 bin ton çimento harcanıyor. Dolayısıyla Almanlara karşı yapılmış olan bu tüneller vasıtasıyla yer üstünde bulunan bu mevzilere raylı sistemlerle çıkılıyor. Almanların Yunanistan’dan dönmesiyle hiç bir işe yaramadığı ortaya çıkıyor. İçeride üçe ve dörde ayrılan kollar var. Her kol bir üstteki mevziiye çıkmakta. Biz, Çatalca Kültür ve Turizm Derneği olarak bu tarihi eserimize sahip çıkma anlamında buranın korunmasını talep ediyoruz."

‘ÇAKMAK HATTI’NIN TURİZME AÇILMASINI İSTİYORUZ’

Döneminde işe yaramayan hattın turizme kazandırılması için çaba harcadıklarını anlatan Yücel, “Bizim düşüncemiz ve talebimiz, 1940'da yapılmış Çakmak Hattı’nı halkımıza açmak. Bir yerde tarihimize sahip çıkıldığını göstermek. Çatalca’nın böyle bir eserini gün yüzüne çıkarmak düşüncemiz. Her ne kadar o dönem işe yaramadıysa da şimdi turizme açılarak buranın yararlı olmasını istiyoruz. Hatta dünyadaki diğer insanların buraya gelerek burasını görmelerini arzu ediyoruz." şeklinde konuştu.

‘ÇAKMAK HATTI MÜZEYE ÇEVRİLSİN’

Birçok insan bu eserden habersiz olsa da, Çakmak Hattı’nı bilenler de var. Çatalca’da yaşayan Fikri Aksu da onlardan biri. Fikri Aksu, hattı Mareşal Fevzi Çakmak’ın yaptırdığını hatırlatarak, temennisini şöyle dile getirdi: “Savaş bittikten sonra bazı yerleri yarım kalmış. Savaş olmadığından askerin de buraya girme imkanı olmamış. Şimdilik tarihi eser. İnşallah bunu Genelkurmay Başkanlığımız ve ilgili kurumlarımız görürler ve yaparlar. Bunun aynısı Fransa da varmış, onu müzeye çevirmişler. İnşallah bizim de temennimiz buranın da bir müzeye çevrilmesi ve ülkemize faydalı olması."

CİHAN